خبرگزاري آريا- دانشمندان ايراني در کنار ساير اعضاي کميته چاقي مجله معتبر علمي «لنست» پژوهش‌هايي را در زمينه درک جديدي از عوامل اساسي هدايت‌کننده چاقي انجام دادند که نتايج آن در گزارشي منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري آريا، دکتر باقر لاريجاني رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران و نائب رئيس کميته ملي بيماري‌هاي غيرواگير که عضو کميسيون جهاني لنست است با بيان اينکه مجله بين المللي لنست با همکاري 40 دانشمند از سراسر جهان يک کميته تحقيقاتي براي بررسي عوامل اساسي هدايت کننده چاقي در جهان راه اندازي کرده گفت: اخيرا گزارشي 64 صفحه‌اي از اين کميته منتشر شده است. اين گزارش پديده افزايش شيوع چاقي را از منظري نوين مورد بررسي قراد داده و نتيجه گيري نموده است که سه معضل جهاني چاقي، سوء تغذيه، و گرمايش کره زمين علل زمينه‌اي مشترک دارند و براي کاهش شيوع چاقي لازم است با اين عوامل زمينه مشترک مقابله کرد.
وي افزود: اين گزارش بيان مي‌کند که که با اصلاح زيرساخت‌هاي مختلف از قبيل عوامل اجتماعي و فردي کشور‌هاي مختلف و ساختار‌هاي جهاني ميتوان به شکل موثري از روند فزاينده رشد چاقي، سوء تغذيه، و توليد گاز‌هاي گلخانه‌اي جلوگيري کرد.
دکتر لاريجاني که از اعضاي کميسيون جهاني لنست است، با اشاره به گزارش اين کميسيون گفت: براي مقابله با چاقي، سو تغذيه و تغييرات آب و هوايي لازم است سياست مداران و مسوولان کشور‌هاي مختلف با موضعي قاطع مقابل سياست‌ها و فعاليت‌هاي سودجويانه ساختار‌هاي تجاري قدرتمند که فعاليت‌هاي آن‌ها باعث ايجاد و تشديد اين سه همه گيري جهاني مي‌شوند ايستادگي کنند و سازوکار‌هاي موجود را تغيير دهند. اين سازمان‌هاي تجاري که اکثر آن‌ها چند مليتي هستند از طرق مختلف همچون توليد و توزيع مواد غذايي نا مناسب که از يک سو باعث چاقي و کاهش دريافت مواد مغذي مي‌شوند و از سوي ديگر به واسطه توليد گاز‌هاي گلخانه‌اي باعث به آسيب به سلامت عمومي و محيط زيست مي‌گردند سلامت مردم و زمين را تهديد مي‌نمايند.
وي افزود: اين گزارش سوء تغذيه در تمام اشکال آن (چاقي و سوء دريافت مواد مغذي) را از بزرگترين علل مرگ و مير در جهان مي‌داند و بحث مي‌کند که عوامل زمينه ساز چاقي و سوء تغذيه از طرق مختلف باعث تغييرات اقليمي نگران کننده‌اي شده اند.
رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران با بيان اينکه در برهه‌هاي مختلف سياستگذاري‌هايي در سطح مجامع بين المللي براي مقابله با چاقي شده، گفت: اين سياست‌ها با شکست مواجه بوده و در گزارش لنست راهکار‌هايي براي مقابله با اين شکست‌ها و اجراي موفق سياست‌ها ذکر شده است.
وي با بيان اينکه در طول دو دهه گذشته، چاقي، سوتغذيه و تغييرات آب و هوايي هر يک به صورت جداگانه مورد توجه قرار گرفته اند افزود: عدم تمايل سياستگذاران براي اجراي سياست‌هاي موجود، وجود تعارض قوي منافع تجاري برخي گروه‌ها و از سويي عدم تمايل کافي افکار عمومي و جامعه مدني براي ايجاد تغييرات موثر در اين زمينه از عوامل اصلي شکست در سياست‌هاي تدوين شده در اين زمينه هستند.
دکتر لاريجاني از نظرات پروفسور بويد سوئينبرن استاد تغذيه و بهداشت جهاني دانشگاه اوکلند نيوزلند و نايب رييس کميسيون چاقي لنست ياد کرد و گفت: طبق نظر ايشان نگاه‌ها به دو معضل سو تغذيه و چاقي تا کنون به صورت دو قطب متضاد که در يکي کالري بيش از حد کم و در ديگري کالري بيش از حد زياد دريافت مي‌شود بوده است. اين در حاليست که تأثير سيستم‌هاي توليد، توزيع، و مصرف غذايي ناسالم و ناکافي در ايجاد هر دو معضل به شدت پررنگ بوده که ميتوان عامل آنرا سلطه جهاني يک اقتصاد سياسي صرفا متمرکز بر بهره اقتصادي بدون توجه به پيامد‌هاي سلامت دانست.
وي ادامه داد: تغييرات اقليمي نيز تحت تاثير همين پديده سودآوري و قدرت جهاني قرار تشديد شده اند که نتيجه آن آسيب‌هاي زيست محيطي جدي است به واسطه سيستم‌هاي توليد مواد غذايي، حمل و نقل شهري و بين شهري، و طراحي شهري و استفاده بهينه از زمين ايجاد مي‌شوند.
رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران گفت: بررسي زمينه‌هاي مشترک اين سه پديده جهاني به عنوان" همه گيري مرتبط جهاني "براي دولت‌ها اين امکان را فراهم مي‌نمايد که عوامل زمينه ساز چاقي را معلوم نمايند و راه حل‌هاي اساسي براي پايان دادن به ده‌ها سال شکست در سياست گذاري عليه چاقي ارائه کنند.
وي افزود: کميسيون لنست به عنوان يک راه حل موثر براي حل اين سه معضل، بررسي علل زمينه‌اي مشترک اين سه پديده فراگير جهاني چاقي، سوتغذيه و تغييرات آب و هوايي تعريف مي‌کند که همگي از طريق عوامل زمينه ساز و راه حل‌هاي مشترک به هم ارتباط دارند.
عضو کميسيون جهاني لنست گفت: عوامل زمينه ساز همه گيري مرتبط چاقي شامل روش‌هاي سنتي کشاورزي، سيستم‌هاي حمل و نقل نامناسب، طراحي شهري و کاربري زمين هستند که هر يک به نوبه خود تحت تاثير سياست‌ها و انگيزه‌هاي اقتصادي قرار دارند که باعث افزايش مصرف و نابرابري در بهره گيري از منابع مي‌شود.
دکتر لاريجاني گفت: در ميان اقدامات توصيه شده، اين کميسيون خواستار تشکيل يک کنوانسيون کنترل سيستم‌هاي غذايي، مشابه کنوانسيون‌هاي جهاني براي کنترل تنباکو و تغييرات اقليمي، است تا بتوان از طريق يک ساز و کار مشخص مانع نفوذ صنايع غذايي در سياست گذاري و بسيج عمومي براي ايجاد سيستم‌هاي غذايي سالم، عادلانه و پايدار شده است.
وي ادامه داد: بر اساس گزارش کميسيون چاقي لنست، انگيزه‌هاي اقتصادي بايد باز طراحي شوند و 5 تريليون يورو از سهم يارانه‌هاي دولتي براي سوخت فسيلي و فعاليت‌هاي کشاورزي بزرگ مقياس در سطح جهاني بايد به سمت فعاليت‌هاي پايدار، سالم و سازگار با محيط زيست هدايت شود.
رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران با تاکيد بر اينکه لازم است يک صندوق بشردوستانه جهاني براي حمايت از ايجاد تغيرات اساسي در مبارزه با چاقي ايجاد شود، گفت: بر اساس گزارش کميسيون چاقي لنست، انگيزه‌هاي اقتصادي بايد باز طراحي شوند و 5 تريليون يورو از سهم يارانه‌هاي دولتي براي سوخت فسيلي و فعاليت‌هاي کشاورزي بزرگ مقياس در سطح جهاني بايد به سمت فعاليت‌هاي پايدار، سالم و سازگار با محيط زيست هدايت شود.
عضو کميسيون جهاني لنست تاکيد کرد: اين گزارش مشخص کرده است که وجود کودکاني که در عين پر وزني از سو تغذيه رنج مي‌برند در برخي از کشور‌ها يک هشداردهنده مهم است که به شدت تحت تاثير تغييرات آب و هوايي تشديد مي‌شود.
وي با اشاره به نقش مردم در کنترل چاقي اظهار داشت: در اين گزارش آمده است مقابله با پديده جهاني نياز به بازنگري فوري در نحوه خوردن، زندگي کردن، مصرف و حرکت انسان‌ها دارد و تحقق آن ملزم به ايجاد تغييرات زيادي در جنبه‌هاي زندگي افراد در جوامع است. به طوري که الگو‌هاي کسب و کار مرتبط بايد پايدار و سلامت محور شوند تا بتوانيم به چالش‌هاي آينده در اين زمينه پاسخ دهيم.
دکتر لاريجاني گفت: راه اندازي و تشکيل کميته چاقي لنست با همکاري فدراسيون جهاني چاقي تحت هدايت تعدادي از دانشمندان برجسته‌ي دانشگاه اوکلند و دانشگاه جورج واشنگتن آغاز شد. تشکيل اين کميته آغازي براي راه اندازي يک سري از رويداد‌هاي جهاني بود.
وي با بيان اينکه جمهوري اسلامي ايران تنها کشور منطقه است که عضو اين کميسيون مي‌باشد گفت: آقاي دکتر طوطي از محققين پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران نيز در اين کميته مشارکت داشتند.
رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران با اشاره به گزارشي که توسط کميسيون چاقي مجله لنست منتشر شده و ايران نيز جزو 14 کشوري بوده که در تدوين اين گزارش نقش داشته گفت: فعاليت ناکافي جهارمين علت مرگ و مير در دنيا است و لازم است مردم براي زندگي سالم و تحرک بيشتر تشويق شوند.
دکتر باقر لاريجاني رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران و عضو اصلي کميسيون چاقي لنست با بيان اينکه هيچ کشوري در دنيا تاکنون موفق نشده است روند افزايشي اپيدمي چاقي را متوقف کند افزود: متاسفانه معضل چاقي که به يک همه گيري جهاني تبديل شده است به شکل قابل توجهي ناشي از جدي ناشي سياست‌هاي سودجويانه شرکت‌هاي چند مليتي است که در سراسر بدون هيچگونه محدوديت و نظارتي فعاليت مي‌کنند.
وي با بيان اينکه اين همه گيري مرتبط جهاني در واقع در نتيجه در کنار هم قرار گرفتن و رخداد همزمان بيماري‌هاي فراگير به وجود مي‌آيد افزودند: بر هم کنش و سه مشکل چاقي، سو تغذيه و تغييرات آب و هوايي باعث ايجاد شرايطي بحراني شده است که سلامت انسان، محيط زيست و سياره ما را به صورت جدي تهديد مي‌کند.
رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران افزود: چاقي و سوء تغذيه بزرگترين علت مرگ زودرس هستند و تحقيقات ما نشان داده اند که بيش از 2 ميليارد بزرگسال و کودک در سراسر جهان از مشکلات ناشي از اضافه وزن و چاقي همزمان با دريافت ناکافي مواد مغذي رنج مي‌برند.
وي ادامه داد: تشويق مردم به پيش گرفتن سبک زندگي پر تحرک ميتوانند به شکل موثري از اثرات سوء فعاليت فيزيکي ناکافي که چهارمين عمل خطر مرگ و مير در دنياست جلوگيري کنند.
عضو کميسيون جهاني لنست افزود: بر اساس تحقيقات سازمان ملل در سال 2017، شيوع سوء تغذيه براي به شکل نگران کننده‌اي در جهان افزايش يافته است. بر اساس اين اين گزارش دو ميليارد نفر در دنيا از کمبودريز مغذي و بيش از 815 ميليون نفر از سو تغذيه مزمن رنج مي‌برند.
دکتر لاريجاني افزود: بر اساس گزارش منتشر شده کميسيون چاقي لنست افزايش بي رويه روند گرمايش زمين و تغييرات آب و هوايي ناشي از آن ميتواند به حيات بيش از 250 هزار انسان در سال را به مخاطره بيندازد.
وي در ادامه اشاره نمود که برا ساس تحقيقات انجام شده در اين کميسيون، سوء تغذيه به تنهايي ميتواند باعث افزايش بيش از 500 هزار مرگ و مير افراد بالغ را در سال 2050 بشود.
رئيس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران با اشاره به گزارش منتشر شده در اين مجله افزود: گزارش کميسيون چاقي لنست نشان مي‌دهد که يک راه حل موثر در اين موضوع اين است که دولت ها، شرکت‌ها و سياست گزاران براي حل مشکلات مربوط به چاقي و سوء تغذيه عامل تاثير گذار بر تغييرات آب و هوايي را نيز در کنار اين دو عامل بررسي کنند. اين سه معضل جهاني ريشه‌هاي مشترک دارند هر سه معلول انگيزه‌هاي سودجويانه اقتصادي، منافع تجاري شرکت‌هاي چند مليتي قدرتمند و نفوذ آن‌ها و عدم آگاهي و منفعل ماندن مردم مقابل اين تصميم‌ها هستند.
دکتر لاريجاني افزود: راه حل‌هايي که به يکي از اين معضل‌ها کمک کند قطعا ميتوانند در رفع ديگري نيز کارساز باشد. به عنوان مثال، اگر دولت‌ها در حمل و نقل عمومي بيشتري سرمايه گذاري کنند، مردم راحت‌تر و مقرون به صرفه‌تر جابجا مي‌شوند و در نتيجه ميتوانند وقت بيشتري براي تهيه و صرف غذاي سالم داشته باشند. به علاوه، استفاده کمتر از وسايل نقليه موتوري امکان افزايش فعاليت بدني را فراهم خواهد نمود و به شکل موازي توليد گاز‌هاي گلخانه‌اي را نيز کاهش خواهد داد.
وي در ادامه برخي از توصيه‌هاي عملي اين گزارش را که شامل سياست‌هايي مانند کاهش يارانه‌هاي دولتي براي مواد غذايي ناسالم و هدايت نقدينگي به سمت توسعه کشاورزي پايدار و توليد غذا‌هاي سالم بر شمرد.
عضو کميسيون جهاني لنست در ادامه يکي ديگر از پيشنهاد‌هاي مطرح شده توسط اين کميسيون که سرمايه گذاري 10 ساله به ارزش 70 ميليارد دلاري در يک صندوق جهاني غذا براي کاهش سوء تغذيه است را مطرح نمود.
دکتر لاريجاني همچنين اظهار کرد: سرمايه گذاري بيشتر در توليدانرژي پايدار با هدف کاهش آلودگي هوا نيز ميتواند مانع تغييرات آب و هوايي شود بدين معني که افراد ميتوانند در هواي تميزتر تنفس نمايند و اين موضوع خود ميتواند انگيزه بيشتري براي ورزش و افزايش تحرک در شهروندان ايجاد کند.
وي در پايان اظهار کرد: اعضاي کميسيون چاقي لنست اميدوارند که انتشار گزارش اين تحقيقات جهاني جامع آغازي باشد براي تعامل موثر تصميم گيران جهت تحقق تدابير بهتر و تشويق شرکت‌ها و سرمايه گذاران براي توليد محصولاتي که سلامتي جامعه را تضمين کنند. در غير اينصورت سلامت انسان و کره زمين در 50 سال آينده با خطرات بسياري رو برو خواهد بود.