خبرگزاری آریا - نشست «سیاستها و اقدامات BBC در قبال ایران» یکشنبه 23 اردیبهشت 1403، با حضور مجید بهستانی (استاد روابط بین الملل دانشگاه جامع امام حسین(ع)) و محمدرضا رضایی بایندر (پژوهشگر رسانه) و دبیری بردیا عطاران در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری آریا پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در این نشست که با هدف بررسی ابعاد و اهداف انتشار مستند بی بی سی جهانی با عنوان آخرین لحظات نیکا صورت گرفت، محمدرضا رضایی بایندر با اشاره به کتابBBC فارسی و منافع انگلیس در ایران نوشته آنابل سربرنی و معصومه طرفه بیان داشت: نگاه تاریخی به نقش سرویس جهانی BBC و به تبع آن بخش فارسی آن به ما کمک میکند که دریابیم BBC فارسی، اصالت و اهداف و آرمانهایش، منافع انگلیس است و برای تأمین آن از هیچ اقدامی دریغ نمیکند. وی گفت: این رسانه که استقلال و اعتبار و بی طرفی ندارد، تأمینکنندهی منافع انگلیس در سراسر جهان و به ویژه ایران است و سیاستهای بریتانیا، بازنمایی اش در BBC متجلی است.
این پژوهشگر رسانه عنوان داشت: کارکنان BBC به مرور زمان از نظر کیفی دچار افت شدند و افراد دارای شأن و شخصیت ملی و میهنی از آن جدا شدند. این رسانه از لحاظ سیر تاریخی از منظر کارکنان و محتوا در سطح کیفی پایین قرار گرفته است و کارکنان بی بی سی به لحاظ سواد و دانش حرفهای و شناخت از وضعیت ایران به سطوح نازلی رسیدهاند. محمدرضا رضایی بایندر عنوان داشت: بی بی سی فارسی یک نمونهی شاخص از پروپاگاندا و جنگ نرم، جنگ رسانهای و دیپلماسی فرهنگی است و با تلفیق کارکردهای رسانه، در عین شبکه خبری بودن، ترانه، کنسرت، فیلم و آشپزی هم پخش میکند تا بتواند منافع بریتانیا در ایران را حفظ کند. وی با اشاره به چرایی انتشار مستند آخرین لحظات نیکا از سرویس جهانی این احتمال را مطرح کرد که سرویس جهانی اعتبار بیشتری از بخش بی بی سی فارسی دارد که در صورت تشخیص درست، نشان از سطح سواد و تشخص پایین کارکنان بخش بی بی سی فارسی دارد.
این پژوهشگر رسانه بیان داشت: توجه به مخاطبان این مستند میتواند مسئله را برای ما روشنتر سازد. این مستند به دنبال درگیر کردن افکار مخاطبان جهانی با دو هدف است. از یک سو همزمانی انتشار مستند با عملیات وعده صادق و افزایش وجهه بینالمللی جمهوری اسلامی ایران و تلاش برای مخدوشکردن آن و از سویی دیگر برهم زدن تمرکز افکار عمومی جهانی از نسلکشی و جنایات اسرائیل در غزه، اهداف مد نظر برای مخاطبان جهانی هستند. رضایی اضافه کرد : مخاطب ایرانی هیچ همدلی با هیچ نوع افشاگری ندارد و تعدد افشاگریها برای مخاطب ایرانی، اضافه بار اطلاعاتی ایجاد کرده و توانایی تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی مخاطبان ایرانی را ندارد.
در ادامه نشست دکتر مجید بهستانی ابراز داشت: سرویسهای جاسوسی از قرن 19 به هم متصل هستند و هماهنگ با هم عمل میکنند. این همکاری ها برای رسیدن به منافع مشترک شکل داده شدهاند. وی گفت: من معتقدم مستند آخرین لحظات نیکا، کار BBC نبوده بلکه خروجی و محل انتشار آن BBC بوده اما در اصل این کار به سفارش سیستم جاسوسی موساد انجام شده است و منافع اسرائیل در این قضیه بیشتر از انگلیس است.
این استاد روابط بین الملل دانشگاه جامع امام حسین(ع) بیان داشت: BBC در مقایسه با خودش اگر قرار بگیرد دچار تعارضات و تناقضاتی میشود و تضادهای خبری زیادی منعکس کرده است. به طور مثال در بین ساعات و زمانهایی که قبلا منعکس کرده با مستندات ادعایی بعدی تفاوت و تعارض وجود دارد. وی افزود: در مورد اعتبار سند مورد ادعا در مستند به محض دیدن آن، شک و تردیدهایی ایجاد میگردد. نبود شماره دبیرخانه و مهر، نوع خطاب قرار دادن فرمانده سپاه و ادبیات به کار رفته در متن و ناجا خواندن نیروی انتظامی در حالی که در آن سال فراجا خوانده میشد، واقعی بودن سند را دچار شک و تردید میکند. بهستانی ابراز داشت : ادعای تأیید منبع ما که بی بی سی آن را مطرح کرده، در ژورنالیسم تحقیقاتی معتبر نیست و در ژورنالیسم تحقیقاتی نیاز به چند سند هست. با این حال در همین یک سند هم به اذعان محتوای مستند ، امکان مجهول بودن ادعای مطرح شده وجود دارد و صرف فرد مورد اعتماد، سند شده است که این یک فاجعه است. وی افزود: در این سند ادعا شده است که این دختر نوجوان 16 ساله از سوی یک تیم عملیاتی مورد شناسایی قرار گرفته و تعقیب شده است اما هیچ چیزی در این سند که اهمیت نیکا شاکرمی را نشان بدهد؛ وجود ندارد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: انتشار این مستند، یک تیر با چند هدف بود. ایجاد آشوب در ایران، تضعیف اقتدار بین المللی ایران و کمک به اسرائیل، کشاندن ایران در پروندههای حقوق بشری و افزایش فشار افکار عمومی بر ایران از اهداف مورد نظر بوده است. وی افزود : در اعتراضات اخیر جنبش های دانشجویی در غرب، هم مشاهدات میدانی و هم نظرسنجیها، نشان از وجهه مثبت ایران در نزد جوانان غربی داشته است و ایران به عنوان دولت حامی فلسطین مورد احترام بوده است که اگر این مستند کارساز میشد، در ابعاد بینالمللی میتوانست اثرات منفی بگذارد.