خبرگزاری آریا-دولت فنلاند یکسال پس از آغاز شیوع ویروس کرونا همچنان توانسته با همراهی مردم، تبعیت بالای آنها از پروتکل‌های بهداشتی و انجام گسترده تست تشخیص کرونا مانع از شیوع گسترده این ویروس شود.
به گزارش خبرگزاری آریا به نقل از یورونیوز،اتحادیه اروپا و منطقه شنگن در اواسط ماه مارس گذشته یکی از بحرانی‌ترین نقاط جهان از نظر شدت شیوع ویروس کرونا بود. هر چند سرعت همه‌گیری بیماری کووید-19 در برخی از کشورهای این منطقه از نوامبر گذشته بار دیگر رو به فزونی گذاشته ولی در این میان، کشورهایی هستند که در طول نزدیک به یکسال گذشته مدیریت بحران موفق‌تری را به نمایش گذاشته‌اند.
با ابتلای کمتر از 1 درصد جمعیتش به بیماری کووید-19، فنلاند یکی از موفق‌ترین کشورها در مهار شیوع ویروس کرونا به شمار می‌رود. نخستین نمونه ویروس کرونا در 29 ژانویه در این کشور مشاهده شد که حامل آن یک زن چینی 32 ساله بود که به تازگی از ووهان به نروژ سفر کرده بود.
تا 13 مارس 2020 ، تعداد موارد ابتلا به 156 تن رسید. سه روز بعد، دولت فنلاند اعلام وضعیت اضطراری کرد و دو هفته زودتر از سایر کشورهای اسکاندیناوی محدودیت‌های اجتماعی را اعمال کرد.
نروژ دومین کشور اروپایی موفق در مدیریت بحران کروناست. دولت نروژ بسیار زود سیاست غلط سوئد برای ایجاد مصونیت گله‌ای را تشخیص داد و محدودیت‌های سختگیرانه‌ای را از 10 مارس در کل کشور اعمال کرد. این تصمیم همزمان بود با گزارش ابتلای 400 نروژی به بیماری کووید-19 که تنها دو هفته پس از مشاهده نخستین ویروس کرونا در نروژ منتشر شده بود.
پس از سه هفته قرنطینه کامل کشور، نروژ به عنوان اولین کشور اروپایی ادعا کرد که وضعیت تحت کنترل است و تعداد بیماران بستری در بیمارستان‌ها کاهش یافته و تعداد مرگ و میرها نیز به حداقل رسیده است.
در حالی که دولت محدودیت‌های فراگیر وضع شده را هفته به هفته کاهش می‌داد، مرز خود را با بیشتر کشورهای اروپایی بسته نگاه داشت. مجموعه این اقدامات در کنار وجود عواملی همچون اعتماد عمومی به دولت و توانایی مالی بالای دولت موجب شد تا در طول سال گذشته تعداد بیماران و فوت شدگان ناشی از بیماری کووید-19 در این کشور در مقایسه با کشورهای اروپایی و بسیاری دیگر از کشورهای جهان بسیار پایین باشد.
بیش از دو میلیون ابتلا و افزون بر 51 هزار جان‌باخته به دلیل بیماری همه‌گیر کووید-19، آلمان را بیشتر به یک نمونه ناموفق در مدیریت بحران کرونا بدل کرده ولی این کشور یک تجربه موفق را با تغییر شرایط از دست داده است.
این کشور شناسایی اولین ویروس کرونا را در نزدیکی شهر مونیخ واقع در ایالت بایرن، در تاریخ 27 ژانویه 2020 گزارش کرد. آلمان بلافاصله پس از آن، در 15 مارس مرزهایش را با اتریش، دانمارك، فرانسه، لوكزامبورگ و سوئیس بست. همچنین از 22 مارس 2020 در شش ایالت آلمان مقررات منع آمد و شد وضع شد و همزمان سایر ایالت‌ها تجمع و دیدارهای خارج از خانه را برای مردم ممنوع کردند.
منحنی صعودی بیماران به سرعت و از اواخر آوریل گذشته مسطح شد و شمار جان‌باختگان از اواخر ژوئن تا اواخر سپتامبر به صفر نزدیک شد. اما از اکتبر گذشته با جهش بی‌سابقه تعداد مبتلایان و فوت شدگان روزانه مواجه شد؛ روندی که همچنان ادامه دارد.
آلمان نتوانست همانند فنلاند و نروژ موفقیت اولیه خود را حفظ کند، چرا که شهرهای مختلف این کشور از ماه اوت به صحنه اعتراض‌های مردمی به محدودیت‌های کرونایی بدل شد و بخشی از جامعه آلمان به بهانه نقض آزادی‌های فردی به جنگ پوشیدن ماسک و تن دادن به محدودیت‌های رفت و آمد رفتند
افزایش نارضایتی شهروندان اروپایی از شرایط کرونایی
یک رسانه آلمانی در گزارشی از افزایش خشم و نارضایتی شهروندان اروپایی از شرایط طولانی و حاد کرونایی خبر داد که منجر به اعتراضات در بسیاری کشورها علیه محدودیت‌ها شده است.
"دویچه وله "آلمان در گزارشی نوشت: در بسیاری از کشورهای اروپایی شهروندان ماه های طولانی با قرنطینه های سخت را پشت سر گذاشته و هم زمان شاهد روند کند واکسیناسیون و اختلال های ایجاد شده در این مسیر و ظهور ویروس جهش یافته انگلیسی هستند. نتیجه این می شود که دلسردی و خشونت و نارضایتی در بین شهروندان افزایش پیدا می کند.
اخیرا خبرهایی درباره آشوب های کرونایی در هلند منتشر شد. در این کشور نارضایتی بالایی درباره منع ترددهای شبانه برای مهار کرونا که چند روزی اعمال شده شکل گرفته است. صدها جوان آماده خشونت شب دوشنبه به خیابان ها آمدند و شورش ها و ناآرامی هایی را در اعتراض به محدودیت های کرونایی ایجاد کردند و به نیروهای پلیس حمله کردند. بسیاری از خبرنگاران و تیم های فیلم برداری در جریان این آشوب ها هدف حمله قرار گرفتند.
یکی از مقامات پلیس این کشور در این باره گفته است که تا این حد خشونت را کشور در 40 سال اخیر تجربه نکرده بود
نخست وزیر هلند اعلام کرد که این وقایع با اعتراضات و مبارزه برای آزادی ارتباطی ندارد و در اینجا مسئله خشونت های جنایی مطرح است.
اواخر هفته گذشته نیز پلیس لندن با چندین سگ و هلی کوپتر به یک مهمانی غیر قانونی با حضور 300 مهمان حمله کرد. برای بسیاری از شرکت کنندگان در این مهمانی جریمه های 200 پوندی به دلیل نقض قواعد کرونایی در نظر گرفته شد. این پارتی اولین مورد برگزاری چنین مراسمات غیر قانونی در لندن نبود. پلیس انگلیس اخیرا همچنین مهمانی دیگری با حضور 20 نفر را منحل کره بود. پنج شنبه گذشته یک عروسی با صدها مهمان در لندن هم منحل شد.
رای اسمیت، فرمانده این عملیات درباره شرایط ایجاد شده ابراز دلسردی کرده و با انتقاد از برگزاری چنین مراسماتی گفته است: کارکنان پلیس بار دیگر مجبور شدند سلامت خود را به خطر بیاندازند.
در آلمان هم حسرت برای داشتن آزادی در برخی شهروندان بر عقل گرایی غلبه می کند. پلیس در بسیاری ایالات از منحل کردن پارتی های غیر قانونی خبر می دهد.
از جمله در ایالت بایرن آلمان یک گشت پلیس چندی پیش یک جشن با حضور 13 شرکت کننده از خانواده های مختلف را منحل کرد. وقتی ماموران پلیس تلاش کردند مشخصات شخصی این افراد را بدست آورند چند مهمان از پنجره فرار کردند و در حال فرار شکستگی هایی برای آن ها ایجاد شد. در برخی عملیات ها هم به دلیل رفتارهای خشونت طلبانه برخی ناقضان محدودیت ها پلیس ناچارا درخواست نیروی کمکی می کرد.
اخیرا دولت آلمان همچنین برای حمله به مراکز واکسیناسیون و کامیون های حمل واکسن ابراز نگرانی کرده و خود را برای این منظور آماده می کند.
در دانمارک هم اخیرا سه مرد دستگیر شده‌اند که در اعتراض به محدودیت های کرونایی یک عروسک را سوزانده بودند که عکس نخست وزیر این کشور روی صورت او بود و آن ها خواستار قتل نخست وزیر بودند.
صدها نفر هم عصر شنبه در کوپنهاگ علیه محدودیت ها و اقدامات فعلی اعتراض کردند. آن ها فریاد آزادی برای دانمارک سر دادند. بعد از اینکه پلیس این تجمعات را منحل کرد در جاهایی خشونت به وجود آمد و بطری هایی به سمت پلیس پرتاب شد.
در لهستان هم صنایع پذیرایی در برابر محدودیت ها مقاومت می کنند. متصدیان بیش از صد هتل، رستوران و بار و اماکن تفریحی هفته گذشته در توئیتی اعلام کردند که می خواهند تجارت و کسب و کار خود را با وجود محدودیت ها از سر گیرند.
فراخوان هایی هم مربوط به بازشدن تفریگاه های ورزش های زمستانی در این کشور شکل گرفته است. نمایندگان بزرگترین ائتلاف اپوزیسیون در این کشور این انتقاد را وارد می کنند که کمک های کرونایی دولتی برای کارآفرینان کافی نیست و آن ها خواستار کاهش محدودیت ها هستند.
ده ها متصدی رستوران در جمهوری چک هم با زیر پا گذاشتن محدودیت های کرونایی کسب و کار خود را آغاز کرده‌اند. آن ها روز شنبه درهای خود را روی مهمانان باز کردند و پلیس چندین پرونده علیه متخلفان را به جریان انداخت که منجر به جریمه حدودا 800 یورویی شد.
مخالفان با محدودیت ها بر این باورند که این ویروس از دولت باهوش تر است و در هر حال کاری را که می خواهد انجام می دهد. آن ها خواستار کاهش محدودیت ها شدند. این ابتکار در هفته های اخیر محبوبیت یافته و حتی در حال تبدیل شدن به جنبشی سیاسی است.
چرا بعضی کشورها در مقابله با همه‌گیری موفق‌تر عمل کردند؟
به گزارش بی بی سی ،به نظر می‌رسد بعضی از کشورها در مقابله با همه‌گیری کرونا آمادگی بیشتری داشتند و برخی ضعیف‌تر عمل کردند. کشورهایی که کارنامه خوبی داشتند، در دنیای واقعی در مقابل کرونا ضعیف‌تر عمل کردند و کشورهایی که به نظر نمی‌رسید آمادگی خوبی داشته باشند بهتر عمل کردند. ولی چرا؟
کره‌جنوبی بسرعت در ابتدای همه‌گیری یک برنامه وسیع آرمایش و ردیابی مبتلایان را اجرا کرد.
در سال 2019 `شاخص جهانی امنیت سلامت` که بنیاد بیل و ملیندا گیتس تدوین کرده است نشان می‌داد که از نظر آمادگی برای مقابله با همه‌گیری یک بیماری عفونی، آمریکا و بریتانیا باید الگو قرار گیرند و کشورهایی مثل نیوزیلند، چین و ویتنام بسیار عقب‌تر بودند. اکنون در سال 2021 به نظر می‌رسد این بنیاد سخت در اشتباه بوده است.
در آمریکا و بریتانیا گفته شده که شیوع بیماری از کنترل خارج شده ولی سازمان جهانی بهداشت اقدام‌های بی‌اندازه سخت‌گیرانه چین را ستوده است. نیوزیلند مثال‌زدنی بوده است و در کشور 95 میلیونی ویتنام، فقط 35 نفر از کرونا مرده‌اند. ولی دلیل آن چیست؟
سیاست و کرونا
پروفسور کینگ و همکارانش از مقایسه آماری صرف فراتر رفتند و سعی کرده‌اند دریابند چگونه سیاست‌گذاری‌های سلامت از عوامل دیگر تاثیر گرفته‌اند. آنها می‌گویند عواملی چون نظام حکومتی (دموکراسی یا خودکامگی)، ساختارهای رسمی سیاسی (فدرالیسم، ریاست جمهوری و غیره) و ظرفیت دولت‌ها برای کنترل نظام بهداشت و درمان و اداره خدمات عمومی، در واکنش دولت‌ها به همه‌گیری نقش داشته‌اند.
به عنوان مثال وقتی چین در اقدامی بی‌سابقه، 50 میلیون نفر را در استان ووهان در قرنطینه کامل قرار داد، بعضی‌ها گفتند ممکن است نظام‌های استبدادی در مقابله با کرونا بر دموکراسی‌ها برتری داشته باشند. ولی پس از اینکه دموکراسی‌های غربی مانند ایتالیا نیز شروع به اعمال محدودیت‌ها و تعطیلی‌های مشابهی کردند، این بحث کم‌رنگ‌تر شد.
برنامه‌های ردیابی و قرنطینه
پروفسور کینگ می‌گوید بعضی کشورهایی که زیرساخت‌های بهداشتی-درمانی ضعیف‌تری داشتند توانستند با با "واکنش سریع به همه‌گیری" به جای به تاخیر تا وخیم شدن اوضاع، با موفقیت با کرونا مقابله کنند: "آنها مداخله‌های مبتنی بر شواهد غیر دارویی مثل زدن ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی را با یک سیستم کارامد ردیابی مبتلایان و پشتیبانی توام کردند".
کشوری که بیش از همه مثال زده شده ویتنام است. توانایی ویتنام برای بیماریابی و قرنطینه مبتلایان اغلب با رویکرد بسیار موفق اما گران‌قیمت کره‌جنوبی برای ردیابی با آزمایش گسترده کرونا مقایسه شده است.
کشورهای آفریقای غربی هم که مسئله شیوع ابولا داشتند توانستند با استفاده از شبکه‌های محلی، گسترش کرونا را ردیابی و نظارت کنند. پروفسور کینگ می‌گوید به نظر می‌رسد در موج اول همه‌گیری کرونا، تجربه واکنش "بسیار اشتباه" به همه‌گیری ایدز به آفریقای جنوبی کمک کرد ولی در موج دوم وضعیت وخامت چشمگیری پیدا کرد که تاحدی به دلیل نوع جدید ویروس است که از حدود یک ماه پیش ظاهر شد.
سیاست‌های اجتماعی
پروفسور کینگ می‌گوید در نهایت هیچ استراتژی‌ای بدون مجموعه‌ای توانمند از سیاست‌های اجتماعی موفق نخواهد بود چون باید برای مردم و کسب‌وکارهای کوچک، امکان رعایت محدودیت‌ها را فراهم کرد. کرونا نابرابری شغلی و درامدی در دسترسی به امکانات بهداشتی-درمانی و امکان کار نکردن را عیان کرد.
فقر، جنسیت، مهارت شغلی و مهاجر بودن عواملی هستند که تعیین می‌کنند در هر کشوری چه کسانی آسیب‌پذیرترند با این حال در سیاست‌گذاری اجتماعی برای مدیریت بحران و تقویت اقتصاد، عملکرد دولت‌ها تفاوت‌های زیادی داشته است؛ به عنوان مثال دولت آلمان برای والدینی که کار می‌کنند و باید در خانه به بچه‌هایشان درس هم بدهند، مرخصی باحقوق درنظر گرفته است.
پروفسور کینگ بر این باور است که قدرت رویکرد چین از همین سیاست‌گذاری اجتماعی است نه به دلیل سخت‌گیری بی‌رحمانه برای مهار شیوع: "چین با اجرای سیاست‌های اجتماعی قوی به حد کافی کوشید تا مطمئن شود جمعیتی بزرگ گرسنه نمی‌مانند. بنابراین باید احتیاط کنیم و موفقیت چین را در اقتدارگرایی ندانیم بخصوص وقتی شاهدیم دموکراسی‌های مانند نیوزیلند و آلمان هم عملکرد خوبی داشته‌اند".
رویکرد دولت‌ها در قبال کرونا متفاوت بوده است اما پروفسور کینگ می‌گوید سرعت واکنش "در اصل چیزی بود که موفقیت آنها را در مهار موج اول کرونا تعیین کرد." مشاهدات او مطابق با مطالعات دیگری است که نشان دادند تاخیر، باعث از دست رفتن جان افراد زیادی و از پا درآمدن نظام‌های بهداشت و درمان کارامد به دلیل شمار زیاد مبتلایان شد.
ایان بیتمن استاد اقتصاد محیط زیست در دانشگاه اکستر بریتانیا و نویسنده یکی از این پژوهش‌ها می‌گوید: "از همان ابتدا شواهد بسیار واضح بودند که این یک همه‌گیری جهانی تمام‌عیار است، خیلی خوش‌شانس بودیم و هستیم که شمار جان‌باختگان بیشتر نیست".
پروفسور بیتمن به بی‌بی‌سی گفت: "آسیب کرونا محدود به موارد مرگ نیست بلکه پیامدهای درازمدت آن برای سلامت مردم و عوارض اقتصادی آن به این معناست که اتکا به شانس اصلا روش مناسبی نبوده است. اقدامِ باتاخیر، نصفه‌ونیمه، پیچیده و متناقض نتیجه‌ای جز بیماری و مرگ بیشتر و هزینه و زیان اقتصادی سنگین‌تر ندارد"