خبرگزاری آریا-مصطفی الکاظمی ، شنبه شب در فرودگاه جده مورد استقبال «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی قرار گرفت.
نخست وزیر عراق در حالی وارد عربستان شد که ناظران میگویند او به زودی به ایران هم سفر میکند؛ سفرهایی که طیفی از گمانه زنیها را برانگیخت؛ از میانجیگری افزونتر بغداد در مناسبات تهران-ریاض تا اطمینان بخشی به ایران درباره مشارکت عراق در کنفرانس عربستان با حضور رئیس جمهور آمریکا و نیز تشکیل دولت.
این تحرک دیپلماتیک از دید تحلیلگران تلاشی تازه برای تدارک مذاکرات جدید در مسیر نزدیک کردن دو رقیب سرسخت منطقهای است که بغداد با هر دو روابط خوبی دارد.
سفر آقای کاظمی آنگونه که منابع عراقی گفتهاند برای پایان روز شنبه برنامه ریزی شده است و وی روز یکشنبه از عربستان عازم تهران خواهد شد.
به گفته منبع عراقی که از مسیر گفتگوهای ایران و عربستان آگاه است، سفر مصطفی کاظمی در پی تلاشهای تازه از سوی بغداد برای باز کردن راههای تازه به منظور سازماندهی مجدد مذاکرات میان دو طرف تحت میانجیگری عراق انجام میشود.
منبعی که آسوشیتدپرس و واشنگتنپست این خبر را با استناد به گفتههای وی منتشر کردهاند تمایل به افشای هویت خود نداشته و گفته است که مجاز به اطلاع رسانی آشکار نبوده است.
گفتوگوها میان هیئتهای مذاکره کننده از تهران و ریاض پیشتر با هدف مهار تنشهای گذشته بین این دو رقیب سرسخت منطقهای، سال گذشته میلادی بدون سر و صدای رسانهای در پایتخت عراق آغاز شده بود.
پنجمین و آخرین دور مذاکرات میان تهران و ریاض ماه آوریل گذشته در بغداد برگزار شد و پس از آن دوباره به دلیل افزایش تنش در خاورمیانه به حالت تعلیق درآمد.
مصطفی الکاظمی که از زمان روی کار آمدن در ماه مه 2020 مناسبات خود با عربستان سعودی را از سیاستهای کلیدی دولت خود قرار داده بود بارها تاکید کرده که خواهان روابط متعادل با دو همسایه است.
هیئتهایی از تهران و ریاض پیشتر گفتگوهایی با میانجیگری بغداد در عراق انجام داده و اظهار نظرهایی نیز از سوی مقامات عراقی در خصوص نزدیک بودن توافق میان دو کشور برای عادی سازی روابط منتشر شده بود.
نخست وزیر عراق امروز به تهران میآید
مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق در صدر هیئتی بلندپایه سیاسی و اقتصادی برای دیدار با مقامات کشورمان به تهران میآید.
پیش بینی میشود ، مسائل مربوط به روابط تجاری و بازرگانی، پیگیری پرونده ترور سردار سلیمانی و ابو مهدی المهندس و دیگر همراهان این دو شهید، همکاریهای اقتصادی، سیاسی مثل تکمیل کریدور ترانزیتی میان سوریه، عراق، ایران و لبنان از جمله مسائلی باشد که در دستور کار گفتگوهای مقامات تهران و بغداد قرار گیرد.
نخست وزیر عراق پیش از این، شهریور 1400، نخستین مقام خارجی بود که پس از انتخاب آقای رئیسی به عنوان رئیسجمهور، به ایران سفر کرد.
آقای کاظمی در دوره دولت دوازدهم نیز یکبار مهمان تهران بوده و حالا این سفر، سومین سفر آقای مصطفی کاظمی نخست وزیر عراق به تهران است.
المیادین: مذاکرات تهران-ریاض محور سفر الکاظمی به ایران است
شبکه المیادین اعلام کرد که نخست وزیر عراق به عربستان و ایران سفر خواهد کرد و محور این سفر ها گفت وگوهای تهران-ریاض با میزبانی بغداد است.
شبکه لبنانی المیادین به نقل از منابع خود اعلام کرد که مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق به عربستان و تهران سفر خواهد کرد.
این شبکه همچنین اعلام کرد که سفر نخست وزیر عراق به این دو کشور در چارچوب مذاکراتی است که مسئولان دو کشور ایران و عربستان در بغداد برگزار کردند.
این منابع گفته اند که الکاظمی در سفرهای پیش رو به پرونده های مهمی از جمله روابط دیپلماتیک تهران و ریاض خواهد پرداخت.
نگرانی ها از حضور عراق در اجلاس عربستان
پایگاه خبری «بغدادالیوم» عراق با اشاره به سفر آینده بایدن در 15 و 16 جولای 2022 (24 و 25 تیرماه 1401) به عربستان سعودی و مشارکت در کنفرانس مشترکی است که به دعوت «سلمان بن عبدالعزیز» شاه عربستان از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، «عبدالله دوم» شاه اردن، «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر و «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق برگزار خواهد شد و رئیس جمهور آمریکا نیز قرار است در آن حضور یابد.
منبع دولتی مورد اشاره میگوید: سفر الکاظمی به تهران، پروندههای مهمی را شامل خواهد شد که بارزترین آن، تشریح موضع دولت عراق درباره شرکت بغداد در نشست ریاض با حضور رئیس جمهور آمریکا خواهد بود با این تاکید که عراق در هیچ ائتلافی علیه ایران ظاهر نخواهد شد، بلکه هدف از این مشارکت عراقیها، «تقویت روابط بینالمللی و بحث درباره پروندههای اقتصادی و سرمایهگذاری خواهد بود و نه ایستادن در کنار محوری علیه محور دیگر».
این منبع می گوید که «سفر الکاظمی برای پیشگیری از تفسیرهای زودهنگام درباره مشارکت عراق در نشست ریاض در رابطه با ایران است» و ادعا میکند: «به ویژه پس از اینکه پیامهایی از جانب سران ایران به وسیله برخی نیروهایی سیاسی به طرف عراقی درباره کنفرانس ریاض و قصد تشکیل ائتلاف نظامی برای مواجهه با ایران در مرحله آینده، منتقل شده است.»
همزمان و موازی با این گمانهها و ارسال سیگنالها از سوی طیفهای عراقی، برخی ناظران به ویژه در شبکههای اجتماعی و رسانههای نزدیک به گروههای مقاومت عراقی نوشتند که «کنفرانس عربستان با حضور بایدن، محلی برای طرح موضوع عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و همچنین محملی برای بررسی دعوت شاه اردن به تشکیل ناتوی عربی برای مقابله با ایران خواهد بود.»
گفته شده که برخی چهرههای سیاسی بارز عراقی از الکاظمی خواستهاند در نشست عربستان با حضور رئیس جمهور آمریکا حضور نیابد زیرا به گفته آنان، «حضور در این کنفرانس، عراق را در اتاق عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی قرار خواهد داد.»
شاید به همین دلیل است که روز جمعه برخی اعضای پارلمان عراق امضاهایی را از نمایندگان جمع کردند و در متن امضا شده خود از مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق خواستهاند که هیچ توافق و معاهدهای را در نشست عربستان با حضور جو بایدن امضا نکند.
اهداف سفر نخست وزیر عراق به ایران
برخی رسانهها و منابع عراقی میگویند الکاظمی در سفر به ایران و عربستان، هماهنگیها و پروندههای دیگری را هم دنبال میکند.
پایگاه خبری «بغدادالیوم» به نقل از «یک منبع آگاه دولتی» که نامش را بیان نکرده نوشته است: الکاظمی در سفر به ایران موضع عراق درباره مشارکت در کنفرانس ریاض را توجیه خواهد کرد؛ سفری که قرار است در آن، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا نیز حضور یابد.
دامنه گمانهزنیها درباره سفر الکاظمی به تهران، طیف وسیعی از پروندهها از جمله تشکیل دولت آینده عراق را نیز در برگرفته است.
پایگاه «شفق نیوز» عراق در این باره مینویسد: «عائد الهلالی» یکی از سران چارچوب هماهنگی شیعی درباره سفر الکاظمی به تهران میگوید که نیروهای چارچوب هماهنگی، تجدید دوره مصطفی الکاظمی در تصدی نخست وزیری دوره آینده عراق را نخواهند پذیرفت.
رسانه عراقی این نقل قول را از زبان الهلالی آورده است که «نیروهای چارچوب هماهنگی، دوره الکاظمی را برای بار دوم تمدید نخواهند کرد و این، امری مورد توافق همه نیروهای چارچوب است.»
الهلالی صراحتا میگوید که «هیچ فشاری بر چارچوب هماهنگی از هیچ طرف حتی ایران وجود ندارد و این گواهی را پیشتر، سید مقتدا صدر رهبر جریان صدر نیز در بیانیه اخیر خود داده است.»
این عضو چارچوب هماهنگی ادامه میدهد: «شاید ایران، ملاحظهای درباره تجدید دوره دوم نخست وزیری الکاظمی نداشته باشد و شاید هم به علت اینکه الکاظمی دیدگاههای تهران و ریاض را به هم نزدیکتر کرده، بدهیهای ایران را پرداخته یا با ملاحظه پروندههای دیگر، از آن حمایت کند... اما این به چارچوب هماهنگی ربطی ندارد؛ ما نمیتوانیم تجدید دوره الکاظمی را بپذیریم حتی اگر فشار ایران یا دیگران در کار باشد اگرچه تاکنون، چنین فشاری از سوی ایران در کار نبوده است.»